Waziri Mkuu wa Tanzania, Kassim Majaliwa, amesema anafuatilia kwa karibu mjadala unaoendelea kwenye mitandao ya kijamii kufuatia kauli yake aliyotoa akiwa Igunga, Tabora, ambapo aliwataka wahitimu wa vyuo vikuu kujiunga na mafunzo ya VETA ili kujifunza ufundi stadi.
Akizungumza jijini Dar es Salaam leo, Machi 18, 2025, wakati wa uzinduzi wa maadhimisho ya Miaka 30 ya Mamlaka ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi (VETA), Waziri Mkuu ameeleza kuwa anaelewa mjadala unaoendelea na ametoa agizo kwa VETA pamoja na wadau wengine wa elimu kufuatilia kwa kina mijadala hiyo na kuchukua maoni ya Watanzania.
Amesisitiza kuwa maadhimisho haya ya miaka 30 ya VETA yanapaswa kuwa fursa siyo tu ya kusherehekea mafanikio, bali pia ya kutathmini mchango wa elimu ya ufundi stadi na kuona namna bora ya kuiboresha ili iweze kuwanufaisha vijana na soko la ajira kwa ujumla.
Mjadala Mitandaoni: Mtazamo wa Watanzania
Kauli ya Waziri Mkuu imezua hisia tofauti kwenye mitandao ya kijamii, hususan kwenye jukwaa la X (Twitter) na majukwaa mengine kama Facebook na WhatsApp. Baadhi ya Watanzania wanaunga mkono wazo hilo, wakibainisha kuwa elimu ya ufundi stadi ni suluhisho la changamoto ya ajira kwa wahitimu wa vyuo vikuu, ambao mara nyingi hukosa fursa za kazi kwa sababu ya ukosefu wa ujuzi wa vitendo.
Hata hivyo, kuna kundi jingine la Watanzania ambao wanaona kauli hiyo kama ishara ya mapungufu katika mfumo wa elimu ya juu nchini. Wanaeleza kuwa badala ya kuwataka wahitimu wa vyuo vikuu kwenda VETA, serikali inapaswa kuboresha mitaala ya elimu ya juu ili iendane na mahitaji ya soko la ajira.
Baadhi ya hoja kuu zilizoibuliwa katika mjadala huu ni:
- Elimu ya vyuo vikuu inapaswa kuandaa wahitimu wenye ujuzi wa kujiajiri badala ya kuwategemea waajiri
- VETA ni muhimu kwa wale wanaopenda ufundi stadi, lakini si suluhisho kwa kila mhitimu wa chuo kikuu
- Mfumo wa elimu unapaswa kuangaliwa upya ili kuhakikisha unatoa maarifa yanayoendana na mahitaji ya sasa ya soko la ajira
- Serikali inapaswa kuwekeza zaidi kwenye sekta ya viwanda ili kuzalisha ajira kwa wahitimu wa vyuo vikuu badala ya kuwaelekeza kwenye mafunzo ya ufundi stadi
Serikali Yatetea Elimu ya Ufundi Stadi
Wakati mjadala huu ukiendelea, serikali imeendelea kusisitiza umuhimu wa elimu ya ufundi stadi kama njia mojawapo ya kupunguza changamoto ya ukosefu wa ajira. Viongozi wa VETA wameeleza kuwa mafunzo wanayotoa yanawawezesha wahitimu kujiajiri kwa haraka na kuwa na ujuzi unaohitajika katika sekta mbalimbali, ikiwemo ujenzi, uchomeleaji, umeme, kilimo, na teknolojia ya habari na mawasiliano (ICT).
Katika hotuba yake, Waziri Mkuu Majaliwa ameipongeza VETA kwa jitihada zake katika kutoa mafunzo yenye tija kwa vijana wa Tanzania na kuwataka wadau wa elimu kushirikiana na mamlaka hiyo ili kuhakikisha kuwa elimu ya ufundi stadi inakuwa chaguo la kwanza kwa wengi, na siyo chaguo la mwisho.
Hitimisho
Mjadala huu umeibua masuala muhimu kuhusu mfumo wa elimu na changamoto za ajira kwa vijana nchini. Ingawa serikali inaendelea kusisitiza umuhimu wa elimu ya ufundi stadi, bado kuna haja ya mjadala mpana zaidi kuhusu namna bora ya kuboresha elimu ya juu na kuifanya iendane na mahitaji ya soko la ajira.
Kwa sasa, inasubiriwa kuona kama kauli ya Waziri Mkuu itapelekea mabadiliko yoyote katika sera ya elimu au kama kutakuwa na mikakati mipya ya kuhakikisha wahitimu wa vyuo vikuu wanakuwa na ujuzi wa kutosha kuhimili ushindani wa soko la ajira.